Monthly Archives: May 2023

Արատեսի մասին

Արատեսի դպրական կենտրոնը (այսուհետ՝ դպրական կենտրոն), որպես դպրոց բնության գրկում, «Երևանի «Մխիթար Սեբաստեցի» կրթահամալիր» ՊՈԱԿ-ի մասնաճյուղ է՝ սահմանված կարգով հաստատված կանոնադությամբ։ Դպրական կենտրոնը ներառում է տնակային ավան, ռազմամարզական գոտի, վրանային կայան, ծիսական հարթակ, ուսումնաարտադրական տնտեսություն, պանդոկ:

Տեսանկարահանումը՝ Սմբատ Պետրոսյանի, Քնարիկ Ներսիսյանի
Բնակավայրի մասին մասնագիատական դիտարկումները՝ ճարտարապետ, ճարտարապետության դոկտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Գրիգոյանի։

Ռեստավրացիան իրականացվելու է լուծույթների, ներարկման կամ կապակցող խառնուրդներով ամրացման ճանապարհով, որի շնորհիվ պատերի ներքին դատարկ տարածությունները կլցվեն, կամրանան և կունենան մեխանիկական ու կառուցվածքային դիմակայության նոր հնարավորություն:

Արատես, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Վայոց ձորի մառզում, Հերմոնից 4 կմ հյուսիս-արևելք,  Վարդենիսի լեռների հարավային լանջերին, Այսա գետի հովտում։



Դաշնամուր և ազգային պարերգ

Ես շատ երաժշտական գործիքներ եմ սիրում,բայց ինձ ամենաշատը դուր է գալիս դաշնամուրը։

Ես հիմա ձեզ  կպատամեմ դրա մասին։Դաշնամուրը հայտնագործվել է մոտ 1700-ական թվականներին Բարտոլոմեո Քրիստոֆորի կողմից։Այն լարային ստեղնաշարային գործիք է։

Դաշնամուրներն ունենում են սև,սպիտակ ստեղներ (դրանց միջոցով նվագում են) և ոտնակ (ոտնակի օգնությամբ մենք կարող ենք փոխել ձայնը) ։

Դաշնամուրի երկու հիմնական տեսակ կա՝ ռոյալ և ուղղաձիգ դաշնամուր։Ռոյալ դաշնամուրը օգտագործում են հանրային ելույթների ժամանակ,իսկ ուղաձիքը հարմար է տներում օգտագործելու համար։

Լինում են նաև էլեկտրական դաշնամուրներ։

 Էլեկտրական դաշնամուրները ավելի արդիական դարձան փոփ և ռոք երաժշտության մեջ 1960-1970-ականներին։

Ես որպես ազգային պարերգ ընտրել եմ Կոմիտասի Շուշիկի երաժշտությունը։

Կոմիտաս, Երկերի ժողովածու, հատ. VI, «Սովետական գրող», Երևան, 1982:

Շուշիկին վաղարշապատի պար է` մեկ կամ երկու հոգու համար: Պարը գրառել է Կոմիտասը և գրել է դաշնամուրի համար, ստեղծելով ինքնատիպ ֆակտուրա և նշելով` «Թառի և դափի ոճով»: Ահա այդ պատճառով էլ նվագում են նաև ժողովրդական նվագարաններով, քանի որ դրանք գրառվել են հենց հիշյալ նվագարաններից:

Շուշի պարերգ



Արտասովոր եղջերուն

Հարցեր եւ առաջադրանքներ

1.     Բառարանի օգնությամբ գտի՛ր տրված բառերի հոմանիշ (նույն իմաստ) բառերը:

Հրաշք –զարմանալի

          Ճանապարհ – ուղի

          Իսկույն – անմիջապես

          Ամուր – պինդ

          Բուսնել – աճել

           Խոշոր – մեծ

2.     Առանձնացրո՛ւ եղջերվին նկարագրող նախադասությունը:

Եղջերուն ամրակազմ, գեղեցիկ, ճյուղավոր  պոզերով էր։

3.     Եղջերվի մասին 5-7 փաստ առանձնացրո՛ւ եւ որեւէ ձեւով (ռադիոնյութ, տեսանյութ, սալիկահանդես) ներկայացրո՛ւ բլոգումդ:

1․ Վոլգա, Դոն և ավելի փոքր գետերի ափերը ցրված են եղնիկի ոսկորներով: Հին որսորդները զանգվածային որս էին կազմակերպում ՝ եղնիկների ամբողջ հոտերը ձորեր քշելով կամ կենդանիներին ստիպելով ցած նետվել ժայռից: Ավելին, դատելով ոսկորների քանակից, եղջերուների այդպիսի զանգվածային ոչնչացումը նույն տեղում բազմիցս իրականացվել է: Միևնույն ժամանակ, դրանք չեն ազդել եղնիկների սովորությունների վրա. Կենդանիները դեռ հեշտությամբ թափվում են հսկվող նախիրների մեջ:

2. Դանիայում, Շվեդիայում և Կարելյան թերակղզում կատարված պեղումները ցույց են տալիս, որ առնվազն 4000 տարի առաջ մարդիկ կամ հյուսիսային եղջերու են բուծել պարսպապատ տարածքներում կամ նախիրի մի մասը պահել դրանց վրա ՝ հետագա օգտագործման համար: Քարերի վրա պահպանվել են գծանկարներ, որոնցում եղջերուները հստակ տեղակայված են ինչ-որ մուրճի կամ ցանկապատի ետևում:

3. հյուսիսային եղջերուների կաթը շատ առողջ և սննդարար արտադրանք է: Fatարպի պարունակության առումով այն համեմատելի է պաստերիզացված կրեմի հետ, և այդ ճարպը լավ կլանված է մարդու մարմնի կողմից: Հյուսիսային եղջերու կաթում կա նաև մեծ քանակությամբ կալցիում: Հյուսիսային եղջերու կաթի կարագը համով և հյուսվածքով նման է կովի կաթի գիհին: Norwegianամանակակից նորվեգական շվեդական լապպիշյան հյուսիսային եղջերուների հովիվները միանգամից առանձնացնում են հորթերը մորից և կերակրում այծի կաթով. Հյուսիսային եղջերուներն ավելի թանկ են: Այդ նպատակով այծերը բուծվում են եղնիկների կողքին:

4. Ռուսաստանում եղնիկների ընտելացումը սկսվեց, ամենայն հավանականությամբ, Հյուսիսային Ուրալից: Գոյություն ունեն հյուսիսային եղջերուների միգրացիոն երթուղիներ և բավարար նյութ ՝ գրավված կենդանիների համար գրիչներ կառուցելու համար: Դեպի հյուսիս և արևելք շատ ավելի քիչ բուսականություն կա, ուստի զանգվածային ընտելացումը գրեթե անհնար էր:

5. Հյուսիսային եղջերուների բուծումը ի սկզբանե տորթ էր. Հյուսիսային եղջերուները ծառայում էին որպես ձիերի անալոգ ավելի հարավային լայնություններում: Երբ սկսվեց ռուսական էքսպանսիան դեպի հյուսիս-արևելք, Նենեթսը օգտագործում էր ընտելացված եղջերուներին միայն որպես զորակոչ, ընդ որում ՝ մարդիկ ձիով էին հեծնում և փաթեթներով ապրանք էին տեղափոխում: Երբ եղնիկը գաղթում էր դեպի արեւելք, բուսականության քանակը, որը եղջերու համար կերակուր էր ծառայում, պակասում էր: Աստիճանաբար ցեղը սկսեց կրճատվել, և մարդիկ ստիպված եղան հրաժարվել ձիավարելուց և հյուսիսային եղջերուները սանձել սահնակներին:

6. Եղնիկների որսորդության համար օգտագործվել են բազմազան մեթոդներ `խաչադեղերից մինչև հսկայական ցանցեր: Հիմնականում դրանք չեն տարբերվում այլ կենդանիներ որսալու մեթոդներից, բայց ցամաքում ցանցերով այլ կենդանիներ չեն բռնում: Եղնիկների նման ձկնորսության մասշտաբը ցույց է տալիս այն փաստը, որ եղջերուի կաշվից ցանց պատրաստելու համար պահանջվում էր 50 եղնիկ: Արդյունքում ստացված ցանցն ուներ 2,5 մետր բարձրություն և մինչև 2 կիլոմետր երկարություն: Ավելին, տարբեր ընտանիքների պատկանող մի քանի նման ցանցեր միավորվել են մեկի մեջ:

7. Հյուսիսայինները լավ կյանքի պատճառով եղջերու չէին բուծում մսի և մաշկի համար: Երբ ռուսական շարժումը «դիմավորում էր արևին», նրանք աստիճանաբար, չնայած իրենց ազատասեր բնավորությանը, բերվեցին «ինքնիշխանի ձեռքի տակ» և ստիպված վճարեցին հարկ ՝ յասակ: Սկզբնապես դրա վճարումը խնդիր չէր. Անհրաժեշտ էր տարեկան հանձնել մորթու կենդանու մի քանի մաշկ: Այնուամենայնիվ, այն բանից հետո, երբ նրանք սկսեցին զանգվածաբար ոչնչացնել մորթու կենդանիներ Մերձ-Ուրալում, բնիկները ստիպված եղան վերակողմնորոշվել դրամական հարկի համար. Նրանք չէին կարող մրցել լավ զինված օտար որսորդների հետ: Ես պետք է սկսեի եղնիկ աճեցնել, կաշի և միս վաճառել և կանխիկ վճարել հարկը:

4.     Բառերն այնպես դասավորի՛ր, որ նախադասություններ ստանաս:

Հրացանը թափահարեց եղջերուն թնդաց բայց միայն գլուխը:

Հրացանը թնդաց բայց եղջերուն միայն գլուխը թափահարեց։

Նշան, անկենդան, բռնեցի, գետնին, արձակեցի, եւ, եղջերուն, ընկավ:

Նշան բռնեցի,արձակեցի և եղջերուն անկենդան ընկավ գետնին։

5.     Ի՞նչ ես կարծում, որսորդությունը , կենդանիներին սպանելը լա՞վ բան է:

Ես մտածում եմ որ դա վատ բան է։

6.     Շարունակի՛ր հորինել:

Մի օր արթնացա ու տեսա, որ մահճակալս թռել ու անտառի դիմաց է ինձ կանգնեցրել։

Ես վախում էի, լսում էի գայլերի ձայներ և տեսա մի գայլի ձագ,բայց այդ ձագը ոչ ուզում էր ինձ վնաս տալ, ոչ էլ կանչել իր մայրիկին։Հետո նա եկավ իմ մոտ և ոռնաց։Ես սկզբում վախեցել էի, մտածում էի,որ նա կկանչի իր մայրիկին, բայց պարզվում է որ նա կորցրել էր և ման էր գալիս նրան։Ես իհարկե օգնեցի և գայլուկը գտավ նրան։Վերջում նա երկար նայեց ինձ երկար ոռնաց և վազեց իր մայրիկի մոտ։



Փոթորիկ

1.    Դուրս գրի՛ր անծանոթ բառերն ու օնլայն բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

2.    Առանձնացրո՛ւ ամենաուրախ եւ ամենատխուր հատվածները:

Ժողովուրդը շատ ուրախացավ, որ իրենց տանջողը ոչնչացավ, եւ նրա թագն ինձ առաջարկեց:

Այդ թագավորը շատ խիստ մարդ էր եւ կղզու ժողովրդին գազանի պես տանջում էր:

3.    Տրված համառոտ նախադասությունները ընդարձակի՛ր:

Եղանակը հրաշալի էր:

Գարնան եղանակը հրաշալի էր։

Փոթորիկ բարձրացավ:

Անտառում ուժեղ փոթորիկ բարձրացավ։

Ժողովուրդն ուրախացավ:

Գյուղի ժողովորդն ուրախացավ։

4.    Դուրս գրի՛ր հոգնակի բառեր եւ դարձրո՛ւ եզակի: Օրինակ՝ անտառներ-անտառ

Դաշտեր-դաշտ

Ծովեր-ծով

Օվկիանոսներ-օվկիանոս

Արկածներ-արկած

Ամպեր-ամպ

Ծառեր-ծառ

Արմատներ-արմատ

Ճյուղեր-ճյուղ

Բնակիչներ-բնակիչ

Գյուղացիներ-գյուղացի

5.    Տեքստից դուրս գրի՛ր համապատասխան բառեր եւ լրացրո՛ւ աղյուսակը:

Ինչպիսի՞-մեծ,հրաշալ,ուժեղ,հսկա,զարմանալի,չքավոր,պարզ,խեղճ,օդային,հաստ,խիստ,բարի,իմաստուն,համարձակ Ի՞նչ-փոթորիկ,խարիսխ,ծառ,փութ,վարունգ   Ի՞նչ է անում-աճում է                                                
     

6.    Տրված վերնագրերից մեկն ընտրի՛ր ու հեքիաթ հորինի՛ր:

Paint-ով համապատասխան նկար նկարի՛ր եւ հրապարակի՛ր բլոգում:

«Ծիծաղի փոթորիկը», «Թռչող կղզին», «Ելակի ծառերի անտառում»

                                     Թռչող կղզին

Լինում է,չի լինում մի կղզի է լինում։Մի անգամ այդ կղզին սկսեց թռչել։Այդ կղզու կենդանիները վախեցան և սկսեցին վազվզել։ Նույնիսկ մի քանի հատը ընկան ծովը։Այնտեղ նաև ապրում էին մարդիկ որոնք նույնպես վախեցել էին։Հետո կղզու տակվ անցավ մի նավ նաև նավի մեջ էլ էին բոլորը վախեցած։Բայց հետո եկավ մի գիտնական և բացատրեց որ ոչ մի վախենալու կարիք չկա և բոլորը հանգստացան։



Untitled

Interviewer: Hi Alex

Boxer Alex: Hi

Interviewer: Can you tell me about day in your life for the sports magazine?

Boxer Alex: Yeah, sure

Interviewer: What time do you get up?

Boxer Alex: I get up 7 o’clock:

Interviewer: Wow you get up 7 o’clock!

Boxer Alex: Yes I get up 7 o’clock. Then I have a breakfast։ Bacon and orange juice.

Interviewer: What do you do after breakfast.

Boxer Alex: I go to stadium and practice

Interviewer։ When do you have lunch?

Boxer Alex: I have lunch 1 o’clock.

Interviewer: What do you do after stadium.

Boxer Alex: I go to home. In the evening I watch TV and eat fruit.I go to bed at 10 o’clock.

Interviewer:Thanks,Alex. That’s a busy day!.



Պարզ և ընդարձակ նախադասություններ

Շունը հաչում էր։

Փոքրիկ շունը անդադար հաչում էր։

Կատուն մլավում է։

Գեղեցիկ կատուն ուրախ մլավում է։

Ծաղիկները ծաղկել են։

Այգու գույնզգույն ծաղիկները ծաղկել են։

Գետը հոսում է։

Գետը սարերից հոսում է ցած։

Զանգը հնչեց։

Դպրոցի զրնգուն զանգը հնչեց։



ՄԱՅՐԵՆԻ

Ես այս տարի կարդացել եմ շատ հեքիաթներ,բանաստեղծություններ և առակներ։Ես հիմա ձեզ կպատմեմ ինձ համար ամենասիրելի հեքիաթներից մեկը։Դա Ջանի Ռոդարիի <<Տարօրինակ հարցեր>> հեքիաթն է։Այս հեքիաթն ինձ դուր է եկել,որովհետև հեքիաթում տղան թարս և տարօրինակ հարցեր էր տալիս բոլորին,բայց ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել դրանց։Վերջում պարզվում է,որ նա իր ողջ կյանքում գուլպաները թարս է հագել և դրա պատճառով էլ նա չի կարողացել ճիշտ հարցեր տալ։Ահա մի փոքրիկ հատված այս հեքիաթից։

Երբ նա մահացավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն կատարեց. պարզվեց, որ այդ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները թարսերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ: Հապա նայիր քո գուլպաներին, ճի՞շտ ես հագել:

Ես երեկ կարդացել եմ Հովհաննես Թումանյանի <<Բարեկենդանը>> հեքիաթը։Որը նույնպես ծիծաղելի և հետաքրքիր էր։Դա մի մարդ ու կնկա մասին է,ովքեր միշտ կռվում են իրար հետ ու միմյանց հիմար ասում։

Ես իմ ընկերոջը՝ Արային խորհուրդ կտամ կարդալ Ստեփան Զորյանի <<Ճանապարհորդ Ջեկոն>>,որովհետև այս հեքիաթը հավատարմության,հոգատարության մասին է։



ՄԱԹԵՄԱՏԻԿԱ

ՀԵՏԱՔՐՔՐԱՇԱՐԺ ԵՎ ՏՐԱՄԱԲԱՆԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1․   Արկղում կար 44կգ․ միրգ։Արկղի մեջ կար խնձոր,որը 3կգ․ էր,արքայախնձորը 32կգ,իսկ բանանը 9 կգ էր։Աննան խանութից գնեց տանձ,որը 3 անգամ ծանր էր խնձորից,Ձմերուկ,որը 2 անգամ ծանր է արքայախնձորից և մանդարին,որը 3 անգամ թեթև էր բանանից։Ընդհանուր քանի՞ կիլոգրամ միրգ նա գնեց խանութից։

               լուծում

            1․3×3=9կգ (տանձ)

            2․2×32=64կգ (ձմերուկ)

            3․9։3=3կգ (մանդարին)

            4․9+64+3=76կգ (միրգ)

                                                          Պատ․՝76կգ միրգ։

2․Քառակուսի սեղանի մի անկյունը կտրեցին։Քանի՞ անկյուն ունի այժմ սեղանը։

   Պատասխան-Այժմ սեղանն ունի 5 անկյուն։

3․Սոճու վրա 40 նարինջ էր աճել։Նրանցից 10-ը հասունացավ և ցած ընկավ։Քանի՞ նարինջ  մնաց սոճու վրա։

Պատասխան-Սոճու վրա նարինջ չի կարող աճել։

4․Հայրը իր տղայիւ և եղբոր հետ,իսկ տղան իր հոր և հորեղբոր հետ գնացին որսի։Ընդամենը քանի՞ հոգի գնաց որսի։

Պատասխան-3 հոգի։

ՄԱԹԵՄԱՏԻԿԱԿԱՆ ԽԱՂ-ԽԱՉԲԱՌ

Կատարելով մաթեմատիկական գործողությունները՝ստացի՛ր վերջնարդյունքը։

ՖԼԵՇՄՈԲԻ ԱՄՓՈՓՈՒՄ

Ես մեծ հետաքրքրությամբ եմ մասնակցել մաթեմատիկայի ֆլեշմոբերին,որովհետև շատ եմ սիրում այդ առարկան։

Այնտեղ շատ տրամաբանական խնդիրներ են լինում և ես երբ դժվարանում եմ, դիմում եմ ծնողներիս օգնությանը։



Untitled

Սիրելի սովորողներ, դուք արդեն գիտեք գործողություն ցույց տվող բազմաթիվ բառեր,

Օրինակ /For example, to read-կարդալ, to write -գրել, to speak-խոսել, to play- խաղալ, to eat-ուտել, to drink-խմել, to go to bed- պառկել քնելու.

Փորձեք տեղադրել բառերը նախադասության մեջ:

Children usually to play on the playground.

They to speak English very well.

We to eat ice-cream in summer․

II. Ընտրեք ճիշտ տարբերակը:

Arevik /drink/ drinks/ tea every morning.

drink ,drinks.

Arevik/ goes to bed/ go to bed /at 10 o’clock in the evening.

 goes to bed,go to bed

I /read/reads/ books every day.

read,reads

Տեղադրեք «Do» կամ «Does»

Do you speak English?

Do they usually play on the playground?

Does she go to bed at 10 in the evening? 

Տրված բոլոր նաադասությունները սկսեք Aram անունով: 

Օրինակ I like football.-Aram likes football.I speak English very well. -Aram speaks English very well

I play computer games every day. Aram plays computer games every day.
I drink tea every morning. Aram drinks tea every morning.

We pley football on the playground. Aram plays football on the playground.



Մեղուների մասին

1.    Բառարանի օգնությամբ գտի՛ր անծանոթ բառերի բացատրությունը։

Պարս-Մեղուների խումբը։

Օժտված-շատ շնորհեր՝ձիրգեր ունեցող։

2.    Առանձնացրո՛ւ այն տեղեկությունը, որը գիտեիր:

Մեղուներն ունեն հատուկ պար, որի միջոցով նրանք կարողանում են մյուսներին տեղեկացնել նեկտարի հարուստ պաշարների մասին, իսկ շարժումներով կարող են հուշել նաեւ ծաղիկների հեռավորությունը փեթակներից։

3.    Ինչպե՞ս ենք անվանում մեղուների խմբին

Մեղուների խմաբին անվանում են պարս։—————————————————————————————————————

4.    «Փեթակ» բառի տառերով նոր բառեր կազմի՛ր։

Փափուկ,փխրուն,փիղ։

Երեխա,եղանակ,ելակ։

Թութակ,թութ,թռչուն։

Արագիլ,ամպ,աղավնի։

Կատու,կապիկ,կարապ։



Next page →